بسیاری از افراد نمیتوانند یک تعریف صحیح و کامل از اصطلاح بازاریابی دیجیتال ارائه دهند. این اصطلاح آن گونه که به نظر میرسد، پیچیده و مبهم نیست. در واقع، به هر نوع بازاریابی در راستای به فروش رساندن محصولات و خدمات به وسیله دستگاههای الکترونیکی، بازاریابی دیجیتال گفته میشود.
بازاریابی دیجیتال، حرفه جدیدی نیست. این حوزه، با ورود وسایل الکترونیک به زندگی افراد شروع به شکلگیری کرد. اغلب افراد تصور میکنند که این نوع بازاریابی، تنها به بازاریابی محتوا و شبکههای اجتماعی محدود میشود. در صورتی که این موارد فقط بخشی از بازاریابی دیجیتال به حساب میآیند و تمامی زیرمجموعههای این حوزه را دربر نمیگیرند.
بازاریابی دیجیتال به صورت آفلاین و آنلاین انجام میشود. در انتهای این مقاله، روشهای اشارهای به بازاریابی آفلاین خواهیم داشت اما در بیشتر موارد به انواع بازاریابی آنلاین خواهیم پرداخت زیرا بازاریابی آنلاین، بخش گستردهای از بازاریابی دیجیتال در بر میگیرد. اگر قصد که در کسب و کار خود به یک بازده فوقالعاده بالا دست پیدا کنید، باید هر دو روش آفلاین و آنلاین را مد نظر قرار دهید.
اهمیت بازاریابی دیجیتال
ارتباط بین انسان و وسایل الکترونیکی، روز به روز در حال افزایش است. در واقع، در برخی از کشورها، کاربران بیش از 11 ساعت از فعالیتهای روزانه خود را به تعامل با دستگاههای الکترونیکی اختصاص میدهند. در آیندهای نزدیک، استفاده از این وسایل در تمام فعالیتهای روزانه انسان نقش خواهد داشت. از اینرو، اهمیت و تأثیر بازاریابی دیجیتال روز به روز افزایش مییابد. نادیده گرفتن این موضوع، جذب مشتریان بیشتر را برایتان تقریباً غیرممکن و در نتیجه، کسب و کار شما از دیگر رقبا عقب میماند. در ادامه، به معرفی انواع بازاریابی دیجیتال میپردازیم. شما میتوانید با توجه به صنعت، کسب و کار و مشتریان خود، بهترین روشهای بازاریابی دیجیتال را انتخاب کنید و از این روشها برای رشد و توسعه کارتان بهره بگیرید.
1.بهینهسازی موتور جستجو
«بهینهسازی موتور جستجو» (Search Engine Optimization) یا اصطلاحاً «سئو» (SEO)، به فرآیندی اطلاق میشود که میزان بازدید وبسایت شما را از طریق موتورهای جستجوی رایگان و به صورت ارگانیک افزایش میدهد. در جستجوی ارگانیک، محتوای تولیدی شما بدون پرداخت هیچ هزینهای برای کاربران در «صفحه نتایج موتورهای جستجو» (Search Engine Results Page) یا «SERP» به نمایش درمیآید. زمانی که کاربر کلمات کلیدی مورد نظر خود را در موتورهای جستجو از قبیل گوگل یا بینگ وارد میکند، نتایج مرتبط با این کلمات در SERP ظاهر میشوند.
هر کاربر، با توجه به کلمات کلیدی مورد استفاده، موقعیت مکانی و تاریخچه جستجوی خود، نتایج منحصر به فردی را مشاهده خواهد کرد. معمولاً نتایج ارگانیک به صورت فهرست نمایش داده شده و با استفاده از الگوریتم مخصوص موتورهای جستجو، رتبهبندی میشوند. با تغییر الگوی جستجو از طرف کاربر، تعامل او با محتوای اینترنتی و همچنین انتخاب هر یک از نتایج به دست آمده، الگوریتمها نیز تغییر میکنند. هر چه رتبه مطالب شما در یک SERP بالاتر باشد، ترافیک بیشتری به سمت سایتتان هدایت خواهد شد. به این ترتیب، احتمال افزایش بازدیدکنندههای منفعل و مشتریان فعال نیز بیشتر میشود.
عوامل متعددی در بهینهسازی موتور جستجو دخیل هستند که میتوان آنها را به دو دسته سئوی داخلی (On-Page) و سئوی خارجی (Off-Page SEO) تقسیمبندی کرد. سئوی داخلی، به اعمالی اطلاق میشود که برای بهبود سئو در درون وبسایت صورت میگیرند. در طرف مقابل، به اقدامات و ارتباطاتی که در خارج از فضای وبسایت به منظور رشد سئو انجام شود، سئوی خارجی گفته میشود.
با تغییر الگوریتمهای موتورهای جستجو، الزامات دستیابی به سئوی بهتر نیز تغییر میکنند. این تغییرات به منظور تطبیق نتایج با نیازهای کاربر صورت میگیرند. با توجه به این مسئله باید به خاطر داشت که مقصود از سئو، ساخت وبسایتی با قرارگیری در رتبه اول نتایج نیست بلکه هدف نهایی، ایجاد بهترین وبسایت ممکن برای کاربران مد نظر شما است. اگر همیشه در رتبههای بالای سئو قرار داشته باشید، دیده شدن وبسایت شما و ترافیک آن افزایش مییابد. این موضوع، رونق و پیشرفت سریعتر کسب و کارتان را به همراه خواهد داشت.
2. بازاریابی موتور جستجو و تبلیغات کلیکی
«بازاریابی موتور جستجو (Search Engine Marketing) یا اصطلاحاً «SEM»، یکی از موارد نادیده گرفته شده در سئو، یعنی خرید ترافیک اختصاصی از موتورهای جستجو را پوشش میدهد. با استفاده از SEM، میتوان در SERP کاربران، فضایی را به منظور تبلیغات وبسایت خریداری کرد. متداولترین پلتفرمهای غیر رایگان برای جستجو، «Google AdWords» و «Bing Ads» هستند. در این روش، بازاریاب باید مبلغ از پیش تعیین شدهای را به موتورهای جستجو پرداخت کند. با این کار، در بخشهای مختلف SERP حاصل از جستجوی کلمات کلیدی معین یا عبارات خاص، تبلیغات مورد نظر بازاریاب به نمایش درمیآیند.
یکی از انواع SEM، تبلیغات کلیکی (Pay-Per-Click Advertising) یا اصطلاحاً «PPC» است. در این روش، موتورهای جستجو به ازای هر کلیک بر روی تبلیغات یک شرکت، مبالغ مشخصی را دریافت میکند. اخیراً روش PPC در پلتفرمهای مختلف شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام نیز در حال اجرا است. در این روش، تبلیغات به صورت اعلان برای مخاطبان مورد نظر شرکت به نمایش درمیآیند. این سیستم، مثال بسیار خوبی از ترکیب روشهای مختلف بازاریابی دیجیتال و به کارگیری آنها برای رسیدن به یک استراتژی کامل بازاریابی است. به عنوان نمونه در اینجا، SEM با بازاریابی شبکههای اجتماعی همپوشانی پیدا کرده است.
3. بازاریابی شبکههای اجتماعی
در دنیای دیجیتالی امروزی، شبکههای اجتماعی نقش مهمی را در بازاریابی کسب و کارهای مختلف بازی میکنند و اهمیت آنها در ایجاد یک استراتژی بازاریابی مناسب بر کسی پوشیده نیست. با این وجود، نکته اساسی در بهرهگیری صحیح از شبکههای اجتماعی، شناخت کافی ورودیها و خروجیهای بازاریابی در این روش است. بازاریابی شبکههای اجتماعی (Social Media Marketing)، محصولات و خدمات شما را بیش از بیش در معرض دید کاربران قرار میدهد و امکان برقراری ارتباط نزدیک با مشتریان را برایتان فراهم میکند. در این روش تعامل، شما میتوانید بازخوردهای ارزشمند مشتریان خود را دریافت کنید و با استفاده از اطلاعات به دست آمده، کیفیت خدمات و محصولات و همچنین نحوه ارائه آنها را بهبود بخشید.
تمام اقداماتی که به منظور افزایش ترافیک یا مبادلات تجاری در شبکههای اجتماعی انجام میشوند، در حوزه بازاریابی شبکههای اجتماعی قرار میگیرند. برای بهرهگیری از این نوع بازاریابی میتوانید فعالیتهای تجاری خود را در پلتفرمهایی نظیر فیسبوک، توییتر، یوتیوب یا لینکدین بیشتر کنید. استفاده از بازاریابی شبکههای اجتماعی و تولید محتوای باکیفیت، سرعت رشد و موفقیت کسب و کار شما را افزایش خواهد داد. اغلب شرکتها علاقه زیادی به استفاده از بازاریابی شبکههای اجتماعی دارند اما آنهایی که دارای مدل کسب و کار «شرکت به مشتری (Business to Consumer) یا اصطلاحاً «B2C» هستند، بیشترین بهره را از این روش میبرند. شرکتهایی با مدل کسب و کار B2C، محصولات یا خدمات خود را بدون هیچ واسطهای به دست مشتری نهایی یا هدف میرسانند.
یکی از نکات اساسی در بازاریابی شبکههای اجتماعی، دقت بر روی موضوعاتی است که کاربران در مورد آنها گفت و گو میکنند. شما باید به نظرات مخاطبان گوش دهید، در بحثها شرکت کنید و با استفاده از بازاریابی شبکههای اجتماعی، میزان جذابیت هر مطلب را بر اساس تعداد لایک و به اشتراکگذاری آن مورد ارزیابی قرار دهید. به اشتراکگذاری مطالب از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه این کار به نوعی یک تبلیغ رایگان برای کسب و کار شما محسوب میشود. از اینرو، محتوایی را تولید کنید که میزان به اشتراکگذاری آن بالا باشد.
4. بازاریابی محتوا
«بازاریابی محتوا (Content Marketing)، روشی است که در آن شما میتوانید با تولید محتوای باکیفیت برای کاربران خود، فروش بیشتری را به دست آورید. محتوای مورد نظر را میتوان در هر پلتفرم اینترنتی ایجاد کرد. ارسال پیام در توییتر، آپلود ویدیو در یوتیوب و نوشتن مطالب مختلف در وبسایت، از مصادیق بازاریابی محتوا هستند. این روش دارای کارایی بسیار خوبی است چراکه محتوای شما را با روشهای دیگری از قبیل بازاریابی سئو و شبکههای اجتماعی ادغام میکند و در نتیجه، بهرهوری کار افزایش مییابد.
برای اجرای صحیح بازاریابی محتوا، توجه به چند نکته ضروری است. پیش از تولید محتوا حتماً کاربران نهایی خود را در نظر بگیرید. به این منظور باید نوع مخاطبان و علایق آنها را شناسایی کنید. این مسئله، حوزه موضوعات انتخابی را برایتان مشخص خواهد کرد. به علاوه، زبان و اصطلاحات مورد استفاده مخاطبان خود را در هنگام جستجوهای اینترنتی مد نظر داشته باشید. استفاده از این اطلاعات و به کارگیری کلمات کلیدی مناسب، سئوی شما را بهبود میبخشد.
توجه داشته باشید که باید محتوای تولیدی خود را در تمام پلتفرمهای شبکههای اجتماعی به اشتراک بگذارید. این کار، میزان بازدید و بازخوردها را به حداکثر میرساند. بازاریابی محتوا، یک فعالیت مداوم محسوب میشود. این روش، رابطه مستقیمی با فروش ندارد بلکه هدف اصلی آن، تعامل و آموزش به مشتریان به منظور ایجاد اعتماد، شناخت و ارزش برند است. از تولید محتوی نامربوط و غیرضروری خودداری کنید. به دنبال مطالبی باشید که کاربران را به طور همیشگی با خود درگیر میکنند. با ایجاد محتوای باکیفیت و مرتبط با کسب و کار خود میتوانید سئوی وبسایتتان را بهبود بخشید. استفاده از مطالب موجود در وبلاگهای دیگر و ایجاد بکلینک (Backlink) نیز روش خوبی برای افزایش ترافیک سایت است.